Reclame is Propaganda
Campagne, Vormgeving
We leven in een wereld waar reclame heel normaal is, maar als je er bij stilstaat is het best een vreemd iets. Er word je informatie voorgeschoteld waar je niet om hebt gevraagd en je moet er maar mee leren leven. Bedrijven en hun reclames doen alsof ze het beste met je voor hebben en beloven je een mooie toekomst. Maar bedrijven hebben maar één doel: voortbestaan, dit doen ze door geld te verdienen. De meeste bedrijven verdienen geld door een dienst of product te verkopen en reclames helpen hierbij.
Van info naar invloed
Reclame heeft twee kanten, je hebt de informatieve en de manipulerende kant. Vroeger was reclame vooral informatief. Je sloeg de krant open en er was een pagina met alleen maar reclames. Deze reclames waren simpel en duidelijk en probeerden je op de hoogte te stellen van het bestaan van een product of dienst. Naarmate van tijd werd het verkrijgen van informatie steeds makkelijker, dit nam een grote sprong toen het internet op gang kwam hierdoor is de informatieve kant van reclame vrijwel geheel weggevallen. Als je tegenwoordig een product of dienst nodig hebt kan je het ‘googelen’ en vind je direct honderden verschillende leveranciers die het product of de dienst aanbieden. Hierdoor is de informatieve kant van reclame bijna geheel verdwenen en wordt er vooral gebruikgemaakt van een de andere kant van reclame. Deze kant van reclame is manipulatie. Er zijn verschillende technieken om mensen
zo te manipuleren. Je kan bijvoorbeeld zo vaak je reclame laten zien dat een persoon direct aan jouw product denkt als die iets in die categorie nodig heeft. Ik heb honger, dan koop ik een snickers. Deze vorm van manipulatie wordt priming genoemd en wordt heel veel gebruikt. Mensen zijn van nature groepsdieren, we willen er graag bij horen. Reclamemakers weten dit en spelen erop in. Onbewust overtuigen ze je dat je bij een bepaalde subgroep hoort als je hun product hebt en op deze manier zorgen ze ervoor dat je hun product koopt. Je zou kunnen zeggen dat de koper zelf de keuze maakt om het product te kopen, dus dat de verantwoordelijkheid bij de koper ligt. Ik ben het hier niet mee eens. Je bent onbewust constant prikkels en gedachten aan het verweken, je hebt dit niet door maar ze kunnen zeker je keuzes beïnvloeden. Reclamemakers weten dit en spelen hier constant op in met hun reclames.
Reclames direcht in je woonkamer
Ook op tv komt veel reclame voor, iedereen kent het reclameblok wel, maar in Amerika hebben ze het een stapje verder genomen. Veel lokale nieuwszenders hebben “Sponsored content” Dit zijn segmenten waar een bedrijf hun product laat zien en wordt geïnterviewd over het product. Het probleem is dat de nieuwszenders vaak niet controleren of de claims over het product daadwerkelijk waar zijn. Maar ook in Nederland kan je makkelijk jouw reclames laten associëren met bekende nieuwsorganisaties. Zo kan je bij RTL Nieuws reclamespots kopen op hun website, app en socialmedia kanalen. De redactie helpt je dan met het schrijven van een verhaal “Daarvoor hebben we een eigen
commerciële redactie in huis die branded content kan produceren en publiceren”. Deze ervaren redacteuren verstaan de kunst om i.s.m. de partner boeiende verhalen te schrijven in de “tone of voice” van RTL Nieuws. Doordat het in de tone of voice van RTL Nieuws wordt geschreven, heb je geen idee of je een echt nieuwsartikel aan het lezen bent of een betaalde reclame aan het lezen bent. Dit is heel gevaarlijk, mensen weten ondertussen dat je reclames niet op het oog moet geloven. Met het nieuwst ligt dit anders, mensen vertrouwen het en nemen het aan als de waarheid. Als een reclame dan doet alsof het nieuws is, wordt er op een andere manier naar de reclame gekeken en sneller geloofd.
Het kan Anders
Het kan ook anders In steden zie je ook veel reclame, in de vormen van billboards, posters, stickers en nog veel meer. Iedereen vindt dit heel normaal, maar is het wel zo normaal? We delen met z’n allen onze publieke leefomgeving. Wat geeft bedrijven het recht om een gedeelte van deze leefomgeving op te eisen en daar hun reclames te plaatsen. Dit zijn reclames die wij als samenleving niet nodig hebben en waar wij ook niet om hebben gevraagd. Toch zijn ze er. Hier wilde Éric Piolle in 2014 wat aan doen. In zijn campagne om burgemeester van Grenoble te worden, een stad in Frankrijk, beloofde hij alle billboards uit het straatbeeld weg te halen. Veel mensen wilden dit graag om verschillende redenen. Mensen vonden het visuele troep. Kleine bedrijven konden niet concurreren met de grote bedrijven die reclame hadden en er waren ook mensen die wilden dat er natuur werd geplaatst op plekken waar nu billboards stonden. Er was ook een angst dat de stad een grote inkomstenbron zou mislopen. De stad verhuurt namelijk de publieke plekken waar billboards mogen staan aan bedrijven. Na een kostenberekening kwamen ze tot de conclusie dat in een grote stad zoals Parijs maar 0.6% van de totale stadsbegroting afkomstig is van reclames en in een stad zoals Grenoble zelfs maar 0.3%. Het is Éric Piolle gelukt om burgemeester te worden en in 2015 hebben ze 325 billboards verwijderd uit het publieke straatbeeld en hiervoor in de plaats natuur en kunst de ruimte gegeven.
Doelgerichte reclames
Het volledige verdienmodel van het internet is gebaseerd op reclames. Je persoonlijke data wordt constant door bedrijven zoals Google en Facebook verzameld. Hierdoor weten ze wat je interesses zijn en kunnen ze heel specifieke reclames doelgericht op jouw afsturen. Dit is ook iets wat het bedrijf Cambridge Analytica deed. Ze hebben een app ontwikkeld die de data van meer dan 87 miljoen Facebook profielen heeft verzameld en daardoor heel precies reclames konden genereren voor bepaalde doelgroepen. Ze hebben deze middelen gebruikt om onder andere de politieke campagne van Donald Trump in 2016 te ondersteunen. Via hun grote databank wisten ze precies welke mensen nog niet zeker wisten op welke politieke partij ze gingen stemmen, en dit zijn volgens Cambridge Analytica de mensen die het meeste vatbaar zijn voor manipulatie in politiek. Vervolgens maakte ze hele doelgerichte reclames die onder andere op Facebook te zien was. De doelgroep moest overtuigd worden om op Donald Trump te stemmen. Dit schandaal kwam uit in 2018. Facebook heeft een boete van £500.000 moeten betalen vanwege schending van privacy van haar gebruikers en Cambridge Analytica heeft in 2019 faillissement aangevraagd.
Reclame is propaganda
Het is makkelijk om bedrijven die deze manipulatieve technieken gebruiken te veroordelen, maar ze moeten wel. Als bedrijf A en bedrijf B hetzelfde product verkopen maar bedrijf A eerlijk tegen je is en je niet manipuleert om haar product te kopen en bedrijf B je wel manipuleert, koop je het product van bedrijf B. Hierdoor wordt bedrijf A gedwongen om ook manipulatieve technieken te gebruiken anders verkopen ze geen product meer en gaan ze failliet. Deze manipulatie zorgt er ook voor een vicieuze cirkel waarin steeds meer producten worden gemaakt die we niet nodig hebben of willen. We worden namelijk gemanipuleerd om deze onnodige producten te kopen, het doel van de verkoper wordt behaald, namelijk het product verkopen. Dit geeft vervolgens het signaal dat we meer van dit soort producten willen waardoor er meer van dit soort producten geleverd zullen worden. Hierdoor worden er constant nieuwe producten gemaakt waar niemand echt baat bij heeft maar toch verkocht worden. Daarnaast is het heel gevaarlijk dat manipulatieve technieken worden gebruikt om de politiek te beïnvloeden. Als een overheid al deze technieken zou gebruiken om het volk te beïnvloeden zouden we het propaganda noemen. Ik denk dat het tijd is dat we het beestje bij zijn naam noemen en dus niet meer spreken van reclame maar van propaganda voor bedrijven en instanties.